Η πράξη
ΠεριγραφΗ
Πρωταρχικός στόχος της πράξης είναι η προβολή της πλούσιας αυτοφυούς χλωρίδας του Ιονίου και η διατήρηση της εθνοβοτανικής παράδοσής του, με παράλληλη διαφοροποίηση και επαύξηση της αξίας του τουριστικού προϊόντος.
Προβάλλοντας βιοτόπους υψηλής αισθητικής και οικολογικής αξίας πέρα από τις ήδη γνωστές παραλίες και άλλα αξιοθέατα του Ιονίου, το DIGIflora στοχεύει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις που μπορούν να επιμηκύνουν την τουριστική περίοδο και να ενισχύσουν την τουριστική οικονομία πέρα από τους καλοκαιρινούς μήνες. Το πρόγραμμα στοχεύει επίσης να συνεργαστεί με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης προκειμένου να χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή ως εργαλείο τουριστικής προβολής σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ψηφιακή εφαρμογή είναι προσαρμοσμένη να λειτουργεί σε ποικιλία υπολογιστών και φορητών συσκευών μέσω του παγκόσμιου ιστού καθώς και αυτόνομες συσκευές εικονικής πραγματικότητας (VR headsets) και είναι διαθέσιμη δωρεάν στο κοινό. Με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας (VR και AR), το έργο στοχεύει στο να προσφέρει μια καινοτόμο και ενδιαφέρουσα εμπειρία σε μόνιμους κατοίκους και επισκέπτες και να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών και προωθητικών ενεργειών.
Το έργο «Ανάπτυξη ψηφιακών εφαρμογών για την ανάδειξη της χλωρίδας των Ιονίων Νήσων - DIGIFLORA» αποτελεί μέρος του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ιόνια Νησιά» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και υλοποιείται με ίδια μέσα από τον Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Στην ενημέρωση του κοινού και τη δημοσιότητα των εφαρμογών συμβάλλει η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ιονίων Νήσων (ΠΕΔΙΝ) και ο Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς.
ΑξιακΑ ΠλαΙσια
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
H οικονομία αποτελεί ανέκαθεν καθοριστική δραστηριότητα των ανθρώπινων κοινωνιών. Συμπεριλαμβάνει την παραγωγή, τη διανομή και την κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών. Ασχολείται με τους τρόπους με τους οποίους οι κοινωνίες κατανέμουν τους πεπερασμένους πόρους για να ικανοποιήσουν τις απεριόριστες επιθυμίες και ανάγκες τους. Επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται τα άτομα και οι κοινωνίες, τις σχέσεις που αναπτύσσουν και τις ευκαιρίες που έχουν για πρόοδο και ευημερία.
Με την προώθηση του οικοτουρισμού, το έργο DIGIflora στοχεύει στην ενθάρρυνση βιώσιμων τουριστικών πρακτικών που ελαχιστοποιούν τις αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον και συμβάλλουν στη διατήρηση των φυσικών πόρων. Με την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου πέρα από τους καλοκαιρινούς μήνες, το έργο μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των εποχικών διακυμάνσεων της τουριστικής ζήτησης και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των τοπικών οικονομιών. Η δίγλωσση εφαρμογή DIGIflora μπορεί να βοηθήσει στην προσέλκυση οικοτουριστών που ενδιαφέρονται να εξερευνήσουν τη χλωρίδα και το φυσικό περιβάλλον των Ιονίων Νήσων.
Δημιουργούνται ευκαιρίες έτσι ώστε περισσότεροι να επιλέγουν τα Ιόνια Νησιά για ολοχρονικές δραστηριότητες, έχοντας λόγο να τα επισκεφθούν και πέραν του καλοκαιριού και αυτό καθώς τα περισσότερα Μεσογειακά είδη ανθούν εκτός της θερινής περιόδου.
Το έργο μπορεί να συμβάλλει ακόμη και στην ανάπτυξη και την προώθηση της ψηφιακής επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας στην περιοχή με τη δημιουργία νέων πρωτοβουλιών.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Αν και το έργο δεν αναφέρει ρητά την κλιματική κρίση ή το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, έχει άμεση σχέση με αυτά μέσω της εστίασής του στην προώθηση του οικοτουρισμού και στην αύξηση της ευαισθητοποίησης για την υψηλή αισθητική και οικολογική αξία της χλωρίδας των Ιονίων Νήσων.
Σήμερα, το περιβάλλον είναι υψίστης σημασίας λόγω του εντεινόμενου περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ζητήματα όπως η ερημοποίηση, η κλιματική κρίση και η αποψίλωση των δασών συνεχίζουν να επιδεινώνονται και να καταλαμβάνουν τις κορυφαίες θέσεις σε όλα τα διεθνή φόρα. Παρά την ανησυχητική κατάσταση, υπάρχουν θετικές εξελίξεις που σταδιακά λαβαίνουν χώρα. Ένας αυξανόμενος αριθμός ατόμων και οργανισμών συνειδητοποιεί τις ενέργειές του και κάνει βήματα προς έναν πιο βιώσιμο και φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο ζωής. Οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν πολιτικές για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, όπως η Συμφωνία του Παρισιού. Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερο ενδιαφέρον δίνεται στη βιοποικιλότητα και στις προσπάθειες ανάσχεσης της μείωσής της.
Το DIGIflora στοχεύει στην προώθηση της προστασίας και διατήρησης της χλωρίδας των Ιονίων Νήσων. Προβάλλοντας την υψηλή αισθητική και οικολογική αξία των οικοτόπων και των φυτικών ειδών μέσω των ψηφιακών εφαρμογών εικονικής (VR) και επαυξημένης (AR) πραγματικότητας, το έργο επιδιώκει να ευαισθητοποιήσει τόσο κατοίκους των Ιόνιων Νησιών όσο και Έλληνες και ξένους επισκέπτες, σχετικά με τη σημασία της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Επιπλέον, με την παράταση της τουριστικής περιόδου πέρα από τους καλοκαιρινούς μήνες, το έργο μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των επιπτώσεων του υπερτουρισμού, δηλαδή του κορεσμού υποδομών και της ιδιαίτερης επιβάρυνσης του περιβάλλοντος από τουριστικές δραστηριότητες.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ο πολιτισμός ο οποίος είναι η άλλη πλευρά της κοινωνίας, που περιλαμβάνει τα πάντα, από τη γλώσσα και την τέχνη μέχρι τα έθιμα και τις πεποιθήσεις είναι μια αντανάκλαση της ιστορίας, των αξιών και της ταυτότητας μιας κοινωνίας και είναι απαραίτητος για την κατανόηση της ποικιλομορφίας και του πλούτου της ανθρώπινης εμπειρίας. Η φύση υπήρξε ανέκαθεν πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες και δημιουργούς. Συχνά απεικονίζεται ως θέμα τέχνης, που προκαλεί συναισθήματα και εμπνέει τη φαντασία, ενώ επίσης γίνεται ένα ισχυρό μέσο για την προώθηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης.
Το DIGIflora αισιοδοξεί να συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση, καταγραφή και ανάδειξη της εθνοβοτανικής παράδοσης που συνδέεται με τα είδη φυτών των Ιονίων Νήσων.
Μέσω της δίγλωσσης ψηφιακής εφαρμογής το έργο επιδιώκει να προωθήσει τη γνώση για την Ιόνια χλωρίδα, τις παραδοσιακές χρήσεις των φυτών, καθώς και την πολιτιστική σημασία της για τις τοπικές κοινωνίες.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η εκπαίδευση είναι κρίσιμος θεσμός για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή της κοινωνίας. Αποτελεί διαδικασία μέσω της οποίας τα άτομα αποκτούν γνώσεις, δεξιότητες, αξίες και στάσεις που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά και τις πεποιθήσεις τους.
Το DIGIflora επιδιώκει να αποτελέσει ένα πολύτιμο ψηφιακό εργαλείο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, τόσο για μαθητές όσο και για τουρίστες αλλά και για κάθε ενδιαφερόμενο που θέλει να μάθει για την χλωρίδα των Ιονίων Νήσων. Η εικονική πραγματικότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ιδιαίτερων και ελκυστικών μαθησιακών εμπειριών στο πλαίσιο εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για κάθε ενδιαφερόμενο. Στοχεύει επίσης στο να συμβάλλει στην προώθηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης αναδεικνύοντας την πλούσια χλωρίδα και την ποικιλία βιοτόπων που την φιλοξενούν με διαφορετικό (ψηφιακό) τρόπο.
Επιπλέον, η δημιουργία ενός προγράμματος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με θέμα την χλωρίδα του Ιονίου, συμβάλλει στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και της εκτίμησης του φυσικού κόσμου μεταξύ των μαθητών, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματική διαχείριση του περιβάλλοντος στο μέλλον.
ΣτΟχοι
Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη μιας ψηφιακής εφαρμογής/πλατφόρμας εικονικής (VR) και επαυξημένης (AR) πραγματικότητας, η οποία δίνει τη δυνατότητα σε όσους τη χρησιμοποιούν, μέσω VR να εξερευνήσουν τα Ιόνια Νησιά πριν τα επισκεφθούν και μέσω τρισδιάστατων εικόνων (3D) και AR να διαδράσουν εικονικά με την χλωρίδα του Ιονίου. Οι επισκέπτες πριν ή κατά την άφιξή τους μπορούν να ξεναγούνται στο φυσικό περιβάλλον των νησιών με τη φορητή συσκευή τους (smartphone/tablet) μέσω του παγκόσμιου ιστού. Περιορισμένος αριθμός αυτόνομων συσκευών εικονικής πραγματικότητας (VR headsets) διατίθεται για την προώθηση του έργου σε διεθνείς εκθέσεις και συνέδρια.
Στόχος επίσης είναι, μέσω της ανάπτυξης μιας εκπαιδευτικής εφαρμογής, οι μαθητές των Ιονίων Νήσων αλλά και άλλων περιοχών να προσεγγίσουν με ψηφιακό, ευχάριστο και διασκεδαστικό τρόπο, την πλούσια σε ποικιλότητα και εθνοβοτανική αξία χλωρίδα του Ιονίου.
Το σύνολο των εφαρμογών του DIGIflora είναι προσβάσιμο μέσω του διαδικτύου από ηλεκτρονικό υπολογιστή και ποικιλία φορητών ηλεκτρονικών συσκευών. Επίσης, είναι διαθέσιμο σε αυτόνομες συσκευές εικονικής πραγματικότητας (VR headsets).
ΚαινοτομΙα
Οι εφαρμογές του έργου DIGIflora για πρώτη φορά φέρνουν τον άνθρωπο τόσο κοντά με τη χλωρίδα των Ιονίων Νήσων με ψηφιακά μέσα. Είτε κάποιος κατοικεί στα Ιόνια Νησιά είτε σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, μέσω του διαδικτύου και των τεχνολογιών VR και AR είναι δυνατό να προσεγγίσει την πλούσια χλωρίδα του Ιονίου με διαδραστικό τρόπο.
Συγκεκριμένα, αποτελούν τον σύγχρονο «ξεναγό» του επισκέπτη των Ιόνιων Νησιών καλώντας τον εξερευνήσει αυτή την πολυποίκιλη και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα χλωρίδα μέσω προτεινόμενων διαδρομών. Οι χρήστες που επισκέπτονται κάποιο από τα νησιά, μπορούν να εντοπίζουν, μέσω της ψηφιακής εφαρμογής, σημεία εθνοβοτανικού ενδιαφέροντος, οδηγίες πρόσβασης σε αυτά και σημαντικές πληροφορίες για τις φυτοκοινωνίες και επιλεγμένα είδη χλωρίδας σε αυτές.
Καινοτομία επίσης αποτελεί η καταγραφή μεγάλου μέρους της πλούσιας εθνοβοτανικής παράδοσης που συνδέεται με τα αυτοφυή είδη χλωρίδας.
ΜεθοδολογΙα
Για την υλοποίηση του έργου, ομάδες εργασίας με διακριτές αρμοδιότητες συνεργάστηκαν μεταξύ τους και περιγράφονται στη συνέχεια:
Ομάδα πεδίου: Επέλεξε διαδρομές στα Ιόνια Νησιά με ιδιαίτερη αισθητική και οικολογική αξία τις οποίες περπάτησε καταγράφοντας τις βοτανικές πληροφορίες (είδη χλωρίδας, μέγεθος πληθυσμών, στάδιο ανάπτυξης, γεωγραφικές συντεταγμένες, απειλές). Φωτογράφισε τόσο τη χλωρίδα όσο και τους βιοτόπους αυτής με κοινές φωτογραφικές μηχανές και με ειδική κάμερα τρισδιάστατης απεικόνισης. Βιντεοσκόπησε επιλεγμένες διαδρομές με μη επανδρωμένο αεροσκάφος. Ηχογράφησε τους ήχους σε κάθε βιότοπο ώστε να αναδημιουργήσει το αντίστοιχο ηχοτοπίο.
Ομάδα εθνοβοτανικής καταγραφής: Συνέλλεξε όλες τις εθνοβοτανικές πληροφορίες που μπορούσαν να καταγραφούν για την τοπική χλωρίδα χρησιμοποιώντας εκτυπωμένα ερωτηματολόγια, προσωπικές συνεντεύξεις και βιβλιογραφικές πηγές. Επιμελήθηκε και μετέφρασε τα κείμενα στην Αγγλική.
Ομάδα ψηφιακής αναπαράστασης: Συνέθεσε τις τρισδιάστατες φωτογραφίες που παρέλαβε από την ομάδα πεδίου σε τρισδιάστατα πανοράματα εικονικής πραγματικότητας. Συνέλλεξε τρισδιάστατα ψηφιακά ομοιώματα επιλεγμένων ειδών χλωρίδας για χρήση σε εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας. Ηχογράφησε την αφήγηση των εθνοβοτανικών πληροφοριών που παρέλαβε από την ομάδα εθνοβοτανικής καταγραφής και την πρόσθεσε στα τρισδιάστατα πανοράματα. Σχεδίασε, υλοποίησε και συντηρεί την κεντρική ιστοσελίδα του έργου που φιλοξενεί τις ψηφιακές εφαρμογές, την εκπαιδευτική εφαρμογή και την περιγραφή του έργου και των συνεργατών του.
Ομάδα εκπαιδευτικής εφαρμογής: Σχεδίασε και υλοποίησε την εξ αποστάσεως εκπαιδευτική εφαρμογή που απευθύνεται σε μαθητές.
Ομάδα επικοινωνίας: Ανέλαβε τα θέματα επικοινωνίας του έργου, όπως συγγραφή κειμένων της ιστοσελίδας, επιλογή προωθητικών φωτογραφιών, δημιουργία σήματος-λογότυπου έργου, σύνταξη και αποστολή δελτίων τύπου, εγκαινίαση και συντήρηση λογαριασμών στα ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα, σχεδιασμό, κατασκευή και διανομή ενημερωτικών φυλλαδίων και διασύνδεση του έργου με τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ομάδα συντονισμού και διοίκησης: Συντόνισε χρονικά και λειτουργικά τις διαφορετικές ομάδες, όρισε το χρονοδοδιάγραμμα των ενεργειών και δράσεων για την υλοποίηση του έργου, ανέλαβε την διεκπεραίωση όλων των γραφειοκρατικών θεμάτων και της επικοινωνίας που σχετίζονται με την οικονομική διαχείριση, τους εξωτερικούς συνεργάτες και υπηρεσίες και τη διοίκηση του έργου, αλλά και με την ολοκλήρωση και διάθεσή του στο ευρύ κοινό.
Αποτελεσματα
Εφαρμογή Εικονικής Πραγματικότητας, η οποία εμβυθίζει τον χρήστη σε βιοτόπους των επιλεγμένων διαδρομών σε κάθε νησί. Η εφαρμογή εδράζεται στον παγκόσμιο ιστό. Η πρόσβαση γίνεται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή ή φορητής ηλεκτρονικής συσκευής (έξυπνο κινητό ή τάμπλετ) ενώ μπορεί να εγκατασταθεί και σε αυτόνομες συσκευές εικονικής πραγματικότητας (VR headsets).
Εφαρμογή Επαυξημένης Πραγματικότητας, η οποία επιτρέπει στον χρήστη να απεικονίσει τρισδιάστατα ψηφιακά ομοιώματα επιλεγμένων ειδών χλωρίδας στον φυσικό χώρο όπου βρίσκεται. Η εφαρμογή λειτουργεί μόνο σε φορητή ηλεκτρονική συσκευή (έξυπνο κινητό ή τάμπλετ) γιατί η κάμερα πρέπει να μπορεί να περιηγείται στον φυσικό χώρο.
Εκπαιδευτική εφαρμογή, η οποία απευθύνεται σε μαθητές. Το DIGIflora ανοίγει το πεδίο της εθνοβοτανικής παρατήρησης, έρευνας και εξοικείωσης με τη βιοποικιλότητα της χλωρίδας των Ιονίων Νησιών στο σχολείο, ως επικουρικό εξ αποστάσεως μέσο εκπαίδευσης, αλλά και στο πεδίο με διασκεδαστικό και διαδραστικό τρόπο.
Μέσω των εφαρμογών DIGIflora προκύπτουν τα ακόλουθα αποτελέσματα:
Καταγραφή ειδών χλωρίδας σε επιλεγμένες διαδρομές σε Κέρκυρα, Παξούς, Λευκάδα, Κεφαλονιά, Ιθάκη και Ζάκυνθο. Φωτογράφιση χλωρίδας και βιοτόπων σε επιλεγμένες διαδρομές με κοινές φωτογραφικές μηχανές και ειδική κάμερα τρισδιάστατης απεικόνισης. Βιντεοσκόπηση επιλεγμένων διαδρομών με μη επανδρωμένο αεροσκάφος. Ηχογράφηση φυσικών ήχων.
Προβολή και ανάδειξη της Ιόνιας χλωρίδας και διάσωση της πλούσιας εθνοβοτανικής παράδοσης, η οποία αφορά σε φαρμακευτικές, γαστρονομικές, λατρευτικές και πολιτιστικές χρήσεις της αυτοφυούς χλωρίδας.
Διασώζεται ένα μέρος της προφορικής παράδοσης και κληρονομιάς σχετικά με τη χλωρίδα των Ιονίων Νήσων.
